Του Στέργιου Δ. Θεοφανίδη
Επιτέλους αποφασίστε… 70 μαχητικά F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας στον κάλαθο των αχρήστων; Καταδικάζονται σε απόσυρση F-16C/D Block 30 και Block 50 – Έχει παρέλθει μία ολόκληρη εξαετία από την εποχή που ανακοινώθηκε επίσημα η απόφαση εκσυγχρονισμού 83 μαχητικών F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας, των εκδόσεων Block 52+ και Block 52+ Advanced, στο επίπεδο Block 72 Viper. Χρονικό διάστημα υπερεπαρκές και για τη λήψη απόφασης εκσυγχρονισμού των 70 συνολικά F-16C/D των παλαιότερων εκδόσεων. Των Block 30 (32 μονάδες) και Block 50 (38 μονάδες), που εξακολουθεί να διατηρεί σε υπηρεσία η Πολεμική Αεροπορία. Υπερεπαρκές θα ήταν όμως, υπό φυσιολογικές συνθήκες, όχι μόνο για τη λήψη απόφασης, αλλά και για την έναρξη, αν όχι και την ολοκλήρωση της υλοποίησης του προγράμματος. Οπότε θα μιλούσαμε σήμερα με άλλους όρους.
Δυστυχώς και για συνδυασμό λόγων που επακριβώς δεν θα γίνουν ποτέ γνωστοί στο σύνολό τους, αν και συνοψίζονται στο σύνηθες “δεν υπάρχει δημοσιονομικός χώρος” η ελληνική πλευρά έπαιξε το παιχνίδι των καθυστερήσεων. Κι αυτό παρά το χαμηλό κόστος ενός τέτοιου εγχειρήματος, σε σχέση πάντα με το κόστος της αγοράς καινούριων μαχητικών του τύπου και παρά τη σημαντική βιομηχανική συμμετοχή που θα εξασφάλιζε για την αμυντική της βιομηχανία, άφησε αυτή την κρίσιμη εξαετία να παρέλθει χωρίς να πράξει απολύτως τίποτα. Με τον τρόπο αυτό, τις “μισές δουλειές” δηλαδή, όλα στο τέλος κοστίζουν ακριβότερα, ακυρώνοντας στην πράξη το “οικονομικό επιχείρημα”.
Είναι να απορεί κανείς, το για ποιον λόγο είναι δύσκολο το ανωτέρω επιχείρημα που στηρίζεται σε “σκληρή” οικονομική λογική, πέραν του ότι εντάσσεται στον σκληρό πυρήνα των υπολογισμών περί εθνικής ασφάλειας, δεν θα μπορούσε να πείσει τους αποτυχημένους “λογιστές” των Βρυξελλών. Το κόστος δεν ήταν ο καθοριστικός παράγοντας αυτής της πολυετούς καθυστέρησης. Ας υποτεθεί ότι γίνεται αποδεκτό ότι στις αρχές του 2018 τα 900 εκατ. δολάρια που απαιτούσε ο εκσυγχρονισμός των 38 F-16C/D Block 50 στο επίπεδο Block 70 Viper, δεν μπορούσαν να εξασφαλιστούν προς δαπάνη, παρά το γεγονός ότι επρόκειτο περί προγράμματος FMS με τη σχετική δανειοδότηση.
Αυτό όμως που δύσκολα γίνεται αντιληπτό, είναι το ότι το απαιτούμενο ποσό δεν εξασφαλίστηκε και δεν διατέθηκε για τον εκσυγχρονισμό των 32 F-16C/D Block 30 και των των 38 F-16C/D Block 50 στο επίπεδο Block 50M με βάση πρόταση που είχε κατατεθεί στην Πολεμική Αεροπορία από την κατασκευάστρια εταιρεία Lockheed Martin. Η διάθεση των συστημάτων που προέρχονται από τον εκσυγχρονισμό των 83 μαχητικών F-16 των νεότερων εκδόσεων στο επίπεδο Viper, καθιστά επαρκές αυτό το ποσό για τον εκσυγχρονισμό και την παράταση της επιχειρησιακής ζωής των 70 Block 30 και Block 50.
Η σχέση κόστους – απόδοσης, σε συνδυασμό με τη βιομηχανική συμμετοχή, επέβαλλαν τον εκσυγχρονισμό και των παλαιότερων εκδόσεων του F-16C/D σε ελληνική υπηρεσία, σήμερα τα μαχητικά αυτά οδεύουν σε οριστική απαξίωση. Κι αν κρινόταν ότι περίσσευαν αεροσκάφη, η διάθεση στην παγκόσμια αγορά των υπολοίπων θα ήταν πολύ ευκολότερη εάν είχαν υποστεί έναν σοβαρό εκσυγχρονισμό που θα τα καθιστούσε αξιόμαχα.
Το ολέθριο σφάλμα του μη εκσυγχρονισμού μονοκινητήριων, χαμηλού κόστους, μαχητικών πολλαπλών ρόλων, επαναλαμβάνεται για δεύτερη φορά τα τελευταία 20 χρόνια, μετά την απαξίωση των Mirage 2000EG, με αποτέλεσμα η Πολεμική Αεροπορία να αποδυναμώνεται ταχύτατα, από τη στιγμή που ασφαλώς δεν υπάρχει η οικονομική δυνατότητα αντικατάστασης των μαχητικών F-16 και Mirage 2000 από ίδιους αριθμούς F-35A και Rafale αντίστοιχα! Είναι απλά αδιανόητο και πέραν πάσης λογικής το να κωλυσιεργεί ο εκσυγχρονισμός των μαχητικών F-16C/D Block 30 και Block 50 επί πέντε ολόκληρα χρόνια και να διατηρείται σε υπηρεσία, άγνωστο για πόσο ακόμη, το F-4E AUP!
Σήμερα η Πολεμική Αεροπορία προσανατολίζεται (;) στην εγκατάσταση ραντάρ σταθερής διάταξης (AESA) στα F-16C/D Block 50, γεγονός που επιβεβαιώνει εμμέσως ότι τα 32 F-16 Block 30 παίρνουν αμετάκλητα το δρόμο της απόσυρσης. Η κατάσταση περιπλέκεται περαιτέρω επομένως, δεδομένου ότι καθυστερεί επικίνδυνα η λήψη απόφασης εκσυγχρονισμού των Block 50 είτε σε διαμόρφωση Block 70 Viper, με το ραντάρ AN/APG-83 SABR, είτε σε Block 50M…
Επαναλαμβάνεται ότι δεν πρόκειται για προοπτική η οποία στερείται λογικής, από τη στιγμή που τα επιχειρησιακά πλεονεκτήματα που εξασφαλίζει η υιοθέτηση του ραντάρ σταθερής διάταξης (AESA) τύπου AN/APG-83 είναι πολύ περισσότερα. Το πρόβλημα που έχει προκύψει σύμφωνα με τις πληροφορίες του DP, είναι ότι το κόστος του εκσυγχρονισμού των 38 F-16C/D Block 50 στο επίπεδο Block 70 Viper (;), παρουσιάζεται ιδιαίτερα αυξημένο στην απάντηση των Αμερικανών που έχει ήδη καταφθάσει στην Αθήνα…
Πρόκειται όμως για εξέλιξη φυσιολογική και αναμενόμενη, από τη στιγμή που πέντε και πλέον χρόνια μετά την έγκριση του State Department για τον εκσυγχρονισμό 123 μαχητικών της Ελλάδας στο επίπεδο Viper, σε εποχές υψηλών πληθωριστικών πιέσεων, με δραματική αύξηση των τιμών των πρώτων υλών και κατ’ επέκταση και των συστημάτων πτήσης και αποστολής που έφερε η παγκόσμια υγειονομική κρίση του κορονοϊού και ο πόλεμος στην Ουκρανία, έχει παρέλθει σημαντικός χρόνος. Παράγοντας που πάντα λειτουργεί επιβαρυντικά, καθώς στην πενταετία που παρήλθε, η τεχνολογία προχωρούσε. Άρα, ο κίνδυνος κάποια από τα απάρτια που θα χρησιμοποιούνταν, “μεγάλωσαν” κατά πέντε έτη…
Η πραγματική ενίσχυση της Πολεμικής Αεροπορίας δεν περνά μόνο μέσα από το συγκεκριμένο πρόγραμμα αναβάθμισης. Τα 83 F-16 Block 72 Viper που θα προκύψουν, θα πρέπει να εξοπλιστούν και με ένα πραγματικά σύγχρονο και υψηλών δυνατοτήτων σύστημα αυτοπροστασίας και ηλεκτρονικού πολέμου (EW), με πυραύλους αέρος – αέρος μεγάλης ακτίνας AIM-120D AMRAAM, για να καταστούν πλήρως εκμεταλλεύσιμες οι επιδόσεις του ραντάρ AN/APG-83, καθώς και με νέα ατρακτίδια στοχοποίησης και όπλα αέρος – εδάφους, δυνατοτήτων stand-off.
Με άλλα λόγια, στερείται νοήματος η ενσωμάτωση του ραντάρ AESA τύπου SABR (Scalable Agile Beam Radar) στα F-16C/D Block 50, αν αυτά δεν αποκτήσουν πυραύλους μεγάλης ακτίνας για να καταστούν ικανά να πλήττουν ιπτάμενους στόχους σε σημαντικά μεγαλύτερες αποστάσεις, ή δεν έχει νόημα η αναβάθμισή τους στο επίπεδο Viper, αν δεν εξοπλιστούν με ατρακτίδια στοχοποίησης (ATP) και νέα όπλα. Το (οικονομικό) τίμημα που καλείται να καταβάλει επομένως η ελληνική πλευρά είναι εξαιρετικά υψηλό, για να εκμεταλλευτεί τα επιχειρησιακά πλεονεκτήματα της έκδοσης Viper. Κι εδώ πάντα υπάρχει το ζήτημα της αποδέσμευσης από τις ΗΠΑ, κρισίμων συστημάτων και όπλων. Ασχέτως εάν η ευθύνη βαραίνει ή όχι περισσότερο την ελληνική πολιτική και στρατιωτική ηγεσία…
Η Πολεμική Αεροπορία πληρώνει ήδη πολύ βαρύ επιχειρησιακό τίμημα, από την απαξίωση των 70 μαχητικών F-16C/D Block 30 και Block 50. Αναγκάζεται να διατηρεί σε υπηρεσία το γηραιό, καυσιμοβόρο και με τεράστιες απαιτήσεις συντήρησης και υποστήριξης Phantom έστω και σε εκσυγχρονισμένη μορφή. Είναι η ίδια τακτική που απαξίωσε το 50% περίπου του στόλου των Mirage 2000 προ εικοσαετίας, υποχρεώνοντας την Ελλάδα στην αγορά των Rafale F3R, με “διαδικασίες εξπρές”, δηλαδή μη συντεταγμένα, ως ένα φυσιολογικό και καλοσχεδιασμένο βήμα αναβάθμισης.
Η ομογενοποίηση του στόλου των F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας συνεπώς, παραμένει ζητούμενο εδώ και πολλά χρόνια. Δεν έχει νόημα να έχεις στη διάθεσή σου τις δυνατότητες του Viper αν δεν διαθέτεις τα κατάλληλα όπλα. Με ΑΙΜ-120C5 και -C7 δεν μπορείς ούτως η άλλως να έχεις πρωτοβουλία ενεργειών. Να πλήξεις πρώτος δηλαδή. Τι να τις κάνεις τις δυνατότητες του Viper αν δεν μπορείς να τις εκμεταλλευτείς μέσω ενός πραγματικά προηγμένου συστήματος αυτοπροστασίας και Η/Π.
Με αυτούς τους όρους χάνει το νόημά της και αυτή καθαυτή η αγορά μαχητικών F-35A! Διότι το μαχητικό αυτό θα λειτουργήσει ως πολλαπλασιαστής ισχύος για την ελληνική άμυνα μόνο εφόσον αξιοποιηθεί στο πλαίσιο συνεργατικών επιχειρήσεων με τα μαχητικά F-16 και Rafale F3R. Εφόσον μέχρι σήμερα, δεν ισχύει καμία από αυτές, δεν υπάρχει κανένα απολύτως επιχειρησιακό νόημα, στο να δαπανηθούν τέσσερα δισεκατομμύρια δολάρια για την αγορά 20 F-35A.
Το F-35Α δεν είναι οικονομικά εφικτό να αντικαταστήσει τα F-16, ένα προς ένα… όχι μόνο για την Πολεμική Αεροπορία και την ελληνική οικονομία, αλλά και για την ίδια την USAF και την οικονομία των ΗΠΑ! Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος για τον οποίο οι Αμερικανοί αποφάσισαν την παράταση της επιχειρησιακής ζωής του F-16 τουλάχιστον μέχρι το έτος 2048! Προς αυτή την κατεύθυνση εκσυγχρονίζουν ριζικά περισσότερα από 600 μαχητικά του τύπου! Η Ελλάδα κατόπιν όσων αναλύθηκαν παραπάνω, βρίσκεται πλέον για άλλη μία φορά αντιμέτωπη με τις καταστροφικές συνέπειες επιλογών και παραλήψεων.
Δεν είναι μόνο η απώλεια του 40% της δύναμης του στόλου των μαχητικών F-16, αλλά και ο πολύτιμος χρόνος που προσφέρεται στην Τουρκία να λύσει τα προβλήματα και να συγκροτήσει ένα αξιόμαχο στόλο 270+ μαχητικών F-16. Στόλος ο οποίος θα φέρει τουρκικής ανάπτυξης και κατασκευής όπλα όλων σχεδόν των ειδών με πραγματικές δυνατότητες stand-off. Ο χρόνος και τα δεδομένα “τρέχουν” πλέον εις βάρος της Ελλάδας που για πολλοστή φορά στην νεότερη ιστορία της στάθηκε αμήχανη μπροστά στις εξελίξεις. Σε τελική ανάλυση δεν είναι παράλογο να θεωρείς ότι κάποια στιγμή θα αποδεσμευτεί το F-16V στην Τουρκία, άρα να σχεδιάζεις με βάση αυτό…
Πληροφορίες αναφέρουν ότι το πρόγραμμα εισέρχεται στο Συμβούλιο Αρχηγών γενικών Επιτελείων (ΣΑΓΕ) για προώθηση. Είχε ξαναβρεθεί εκεί και για άγνωστους λόγους δεν προχώρησε. Εγκληματική ολιγωρία και όσων ευθύνονται και μη συνειδητοποίηση του επείγοντος. Διότι και μόνο τα απάρτια που δεν χρησιμοποιήθηκαν και απαξιώνονται, κοστολογούνταν 150+ εκατ. δολάρια στην παγκόσμια αγορά. Θα πληρώσει κανείς από την τσέπη του την οικονομική ζημία από την έλλειψη απόφασης όλα αυτά τα χρόνια; Πέραν δηλαδή της επιχειρησιακής διάστασης. Να ανοίξουμε προς διερεύνηση και αυτό το θέμα στη χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας; Το πως και το γιατί…
Δημοσίευση σχολίου