Γιώργος Μαργαρίτης
Όταν, πριν από λίγους μήνες η Τουρκία ξεκίνησε τη μεθοδική αποκαθήλωση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας στις γύρω από το νησί θαλάσσιες ζώνες, η κυβέρνηση του κου Αναστασιάδη κατέφυγε στους διεθνείς οργανισμούς χαρακτηρίζοντας μάλιστα τα όσα συμβαίναν με τον πολύ φορτισμένο όρο της δεύτερης «εισβολής». Έκτοτε διαπιστώθηκε ότι ο πολύ φορτισμένος λόγος της καταγγελίας είχε μάλλον συναισθηματική παρά πολιτική αξία.
Είναι, σε κάθε περίπτωση, διπλωματικά αφύσικο να καταγγέλεις από τη μία πλευρά ότι η χώρα σου δέχεται εισβολή από ξένη δύναμη και από την άλλη να συζητάς για νέες «λύσεις του Κυπριακού» και για «μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης» όπως την ενοποίηση των δικτύων κινητής τηλεφωνίας κατεχομένων και ελεύθερων περιοχών. Εάν επιθυμείς να ζυγίσουν σωστά το βάρος των καταγγελιών σου, τότε και εσύ οφείλεις να το ζυγίζεις με τα ίδια μέτρα και σταθμά.
Ανεξάρτητα όμως από τον αμήχανο -και ως εκ τούτου αντιφατικό- πολιτικό λόγο της κυπριακής πολιτικής ηγεσίας τα γεγονότα από μόνα τους θα προκαλούσαν έτσι και αλλιώς διεθνείς αντιδράσεις. Στον πολύ στρατηγικό χώρο της ανατολικής Μεσογείου η Τουρκία δείχνει να υπαγορεύει δική της πολιτική και δικούς της κανόνες σε τρόπο ώστε να μην ενοχλεί μόνο τη Λευκωσία και την Αθήνα.
Πρόκειται για μια αναδυόμενη, περιφερειακά έστω, δύναμη και τα όρια της κυριαρχίας και της επιρροής της αφορούν όλες τις εμπλεκόμενες στην περιοχή μεγάλες ή μικρές δυνάμεις. Με απλά λόγια η Τουρκία αποτελεί έναν σοβαρό πονοκέφαλο για τον «Ατλαντικό» κόσμο, μέρος του οποίου παρεπιμπτόντως εξακολουθεί να είναι.
Ο κόσμος αυτός λοιπόν αντέδρασε ως τώρα μάλλον ήπια, κατευναστικά και συμβιβαστικά στα όσα συμβαίνουν γύρω από την Κύπρο. Μερικά «μέτρα» οικονομικού κυρίως χαρακτήρα χωρίς ουσιαστικό αντίκτυπο και πολλές διαπραγματεύσεις σε ένα ευρύτερο πλαίσιο όπου προστίθενται οι S-400 και τα F-35. Το βασικό χαρακτηριστικό των αντιδράσεων ήταν ο επικοινωνιακός τους χαρακτήρας, η μέριμνα δηλαδή του να φανεί ότι υπάρχει αντίδραση, χωρίς στην ουσία να ενοχλείται και να πιέζεται ιδιαίτερα η Τουρκία.
Το ειδικό βάρος της Τουρκίας
Το ειδικό Βάρος της Τουρκίας βρίσκεται πίσω από την πολιτική των δισταγμών, των ταλαντεύσεων και των αντιφατικών ενεργειών τόσο στις μικρότερες (Βερολίνο, Παρίσι, Ρώμη) όσο και στις ισχυρές (Ουάσιγκτον) πρωτεύουσες του δυτικού κόσμου. Είναι, για παράδειγμα, γνωστή η σημασία της οικονομίας των εξοπλισμών για τις χειμάζουσες δυτικές οικονομίες. Στο πεδίο αυτό η Τουρκία , αν και καλύπτει μεγάλο μέρος των αναγκών της με εγχώρια παραγωγή, αποτελεί έναν βασικό πελάτη και στρατηγικό συνεργάτη για πολλές χώρες.
Σύμφωνα με στοιχεία του οργανισμού SIPRI, στην διετία 2017-2018 η Τουρκία εισήγαγε από την Ιταλία οπλικά συστήματα αξίας 270 εκατομμυρίων TIV (Trend Indicator Values – μονάδα υπολογισμού που χρησιμοποιεί το SIPRI). Το σύνολο των εξαγωγών όπλων της Ιταλίας ήταν για την ίδια περίοδο 1.413 εκατομμύρια TIV. Οι εξαγωγές στην Τουρκία αντιπροσώπευαν δηλαδή το 20% περίπου του συνόλου και, χωρίς τη στήριξή τους, η ιταλική πολεμική βιομηχανία θα αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα (ήδη οι εξαγωγές της περιορίστηκαν κατά το ένα τέταρτο ανάμεσα στα 2017 και 2018).
Η Τουρκία ήταν από απόσταση ο κυριότερος πελάτης της ιταλικής βιομηχανίας όπλων. Ακόμα πιο εξαρτημένη από τις εξαγωγές στην Τουρκία εμφανίζεται να είναι η ισπανική βιομηχανία από την οποία η Τουρκία αγόρασε τη διετία 2017-2018, όπλα αξίας 292 εκατομμυρίων TIV (κυρίως εξοπλισμό του Anadolou και αεροσκάφη ΝΣ). Οι ΗΠΑ εμφανίζονται λιγότερο εκτεθειμένες σε ανοίγματα στην Τουρκία καθότι οι αγορές όπλων από την τελευταία περιορίζονταν στην ίδια διετία στο 2% του συνόλου των εξαγωγών όπλων των ΗΠΑ.
Παρόλα αυτά πρόκειται για το καθόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 438 εκατομμυρίων TIV. Η Γερμανία και η Ολλανδία αποτελούν επίσης βασικούς προμηθευτές της Τουρκίας το σύνολο των εισαγωγών στρατιωτικού υλικού της οποίας υπολογίζεται σε 1.110 εκατομμύρια TIV για το 2017-18.
Το ίδια διάστημα, για να έχουμε κάποιο μέτρο σύγκρισης, η Ελλάδα εισήγαγε στρατιωτικό υλικό αξίας 146 εκατομμυρίων. Από αυτό το ποσό περισσότερο από τα δύο τρίτα αφορούσαν αγορές από τις ΗΠΑ (113 εκατομμύρια). Ακολούθησε η Γαλλία με 32 εκατομμύρια και η Ιταλία με 1. Σε αντίθεση με την τουρκική περίπτωση δεν βρισκόμαστε εδώ μπροστά σε μεγέθη που θα μπορούσαν να στηρίξουν μια «δια των εξοπλισμών» διπλωματία. Άλλη μια σταθερά αυτού που ονομάζεται «αμυντικός σχεδιασμός» της Ελλάδας, φαίνεται πως εκπίπτει.
(Τα στοιχεία προέρχονται από το Sipri Arms Transfer Database)
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Το ειδικό Βάρος της Τουρκίας βρίσκεται πίσω από την πολιτική των δισταγμών, των ταλαντεύσεων και των αντιφατικών ενεργειών τόσο στις μικρότερες (Βερολίνο, Παρίσι, Ρώμη) όσο και στις ισχυρές (Ουάσιγκτον) πρωτεύουσες του δυτικού κόσμου. Είναι, για παράδειγμα, γνωστή η σημασία της οικονομίας των εξοπλισμών για τις χειμάζουσες δυτικές οικονομίες. Στο πεδίο αυτό η Τουρκία , αν και καλύπτει μεγάλο μέρος των αναγκών της με εγχώρια παραγωγή, αποτελεί έναν βασικό πελάτη και στρατηγικό συνεργάτη για πολλές χώρες.
Σύμφωνα με στοιχεία του οργανισμού SIPRI, στην διετία 2017-2018 η Τουρκία εισήγαγε από την Ιταλία οπλικά συστήματα αξίας 270 εκατομμυρίων TIV (Trend Indicator Values – μονάδα υπολογισμού που χρησιμοποιεί το SIPRI). Το σύνολο των εξαγωγών όπλων της Ιταλίας ήταν για την ίδια περίοδο 1.413 εκατομμύρια TIV. Οι εξαγωγές στην Τουρκία αντιπροσώπευαν δηλαδή το 20% περίπου του συνόλου και, χωρίς τη στήριξή τους, η ιταλική πολεμική βιομηχανία θα αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα (ήδη οι εξαγωγές της περιορίστηκαν κατά το ένα τέταρτο ανάμεσα στα 2017 και 2018).
Η Τουρκία ήταν από απόσταση ο κυριότερος πελάτης της ιταλικής βιομηχανίας όπλων. Ακόμα πιο εξαρτημένη από τις εξαγωγές στην Τουρκία εμφανίζεται να είναι η ισπανική βιομηχανία από την οποία η Τουρκία αγόρασε τη διετία 2017-2018, όπλα αξίας 292 εκατομμυρίων TIV (κυρίως εξοπλισμό του Anadolou και αεροσκάφη ΝΣ). Οι ΗΠΑ εμφανίζονται λιγότερο εκτεθειμένες σε ανοίγματα στην Τουρκία καθότι οι αγορές όπλων από την τελευταία περιορίζονταν στην ίδια διετία στο 2% του συνόλου των εξαγωγών όπλων των ΗΠΑ.
Παρόλα αυτά πρόκειται για το καθόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 438 εκατομμυρίων TIV. Η Γερμανία και η Ολλανδία αποτελούν επίσης βασικούς προμηθευτές της Τουρκίας το σύνολο των εισαγωγών στρατιωτικού υλικού της οποίας υπολογίζεται σε 1.110 εκατομμύρια TIV για το 2017-18.
Το ίδια διάστημα, για να έχουμε κάποιο μέτρο σύγκρισης, η Ελλάδα εισήγαγε στρατιωτικό υλικό αξίας 146 εκατομμυρίων. Από αυτό το ποσό περισσότερο από τα δύο τρίτα αφορούσαν αγορές από τις ΗΠΑ (113 εκατομμύρια). Ακολούθησε η Γαλλία με 32 εκατομμύρια και η Ιταλία με 1. Σε αντίθεση με την τουρκική περίπτωση δεν βρισκόμαστε εδώ μπροστά σε μεγέθη που θα μπορούσαν να στηρίξουν μια «δια των εξοπλισμών» διπλωματία. Άλλη μια σταθερά αυτού που ονομάζεται «αμυντικός σχεδιασμός» της Ελλάδας, φαίνεται πως εκπίπτει.
(Τα στοιχεία προέρχονται από το Sipri Arms Transfer Database)
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου