Ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν αποδέχτηκε γρήγορα την κατάληψη του Κιρκούκ από τους Ιρακινούς. Ο Πούτιν ποντάρισε στο ιρακινό Κουρδιστάν για να επεκτείνει τη ρωσική επιρροή στην περιοχή και να κερδίσει στον τομέα της ενέργειας, όπου η ρωσική Rosneft επένδυσε 4 δισ. δολάρια.
Αυτό όμως που ο Πούτιν δεν υπολόγισε ήταν πως ο Κούρδος πρόεδρος Μπαρζανί, παρά τις προειδοποιήσεις από κάθε κατεύθυνση θα προχωρούσε στο καταστροφικό δημοψήφισμα το οποίο οδήγησε στη χειρότερη ήττα των Κούρδων από το 1975, όταν σφαγιάστηκαν από τον Σαντάμ, και την απώλεια σημαντικών εδαφών, του Κιρκούκ συμπεριλαμβανομένου.
Ο Πούτιν παγιδεύτηκε έτσι στην ιρακινή κρίση χωρίς δυνατότητες αντίδρασης, κινδυνεύοντας να χάσει πολλά. «Αν συνεχίζει να ποντάρει στον αποδυναμωμένο Μπαρζανί μπορεί να καταλήξει αμυνόμενος σε Συρία και Ιράκ και έχοντας απέναντί του Τουρκία και Ιράν», αναφέρει αναλυτής.
«Μπορεί όμως να στραφεί, προσεκτικά, προς τον άξονα Τουρκίας – Ιράν, απομακρυνόμενος σιωπηρά από τον Μπαρζανί, ξεκινώντας παράλληλα διάλογο με τη Βαγδάτη για την προώθηση των ενεργειακών του σχεδίων», καταλήγει ο ίδιος.
Και η Ρωσία πράγματι στράφηκε προς τη Βαγδάτη και τον άξονα Τουρκίας-Ιράν για να μείνει μέσα στο παιχνίδι. Ρωσία και Ιράκ φαίνεται πως βρίσκονται στα πρόθυρα συμφωνίας για ενίσχυση των οικονομικών τους σχέσεων, αλλά και των δεσμών τους στην ασφάλεια, με την πιθανότητα πώλησης ρωσικών όπλων στο Ιράκ.
Η Βαγδάτη από την πλευρά της έχει καλέσει την ΒΡ να ασχοληθεί με τις πετρελαιοπηγές του Κιρκούκ, την ώρα που και η Chevron σταματά τη δραστηριότητά της στο ιρακινό Κουρδιστάν. Ο δε Πούτιν σκηνοθετεί την προσέγγισή του με το Ιράκ με τέτοιο τρόπο ώστε να μην ενοχληθεί το Ιράν.
Γι’ αυτό και θα επισκεφτεί την Τεχεράνη την 1η Νοεμβρίου για συνάντηση με τον Ιρανό, αλλά και τον Αζέρο ομόλογό του. Προφανώς πέραν των ενεργειακών θα συζητηθούν και οι εξελίξεις σε Ιράκ και Συρία.
Ο άξονας Τουρκίας – Ιράν πάντως δοκιμάζει τις δυνατότητες ελιγμών της Ρωσίας και την επιρροή της στους περιφερειακούς δρώντες. Λόγω και της αδυναμίας βελτίωσης των σχέσεων με τις ΗΠΑ, ο Πούτιν θα κινηθεί σε αυτόν τον άξονα. Στο Ιράκ ειδικά, όπου η ρωσική επιρροή είναι μηδαμινή, δεν έχει άλλη επιλογή.
Ο Πούτιν κινήθηκε επίσης προσεκτικά με το Ισραήλ και το Ιράν ώστε να αποφύγει μια μεταξύ τους ένταση στην Συρία. Το θέμα του Ιράν ήταν το πρώτο στην ατζέντα του Ρώσου υπουργού Άμυνας κατά την επίσκεψή του στο Ισραήλ στις 16 Οκτωβρίου, εξηγώντας παράλληλα τα περί ζωνών αποκλιμάκωσης στην Ιερουσαλήμ. Την ίδια μέρα πάντως οι Σύροι έβαλλαν κατά ισραηλινού αεροσκάφους γεγονός που ίσως αποτελέσει καταλύτη για αναπροσανατολισμό της ισραηλινής πολιτικής στην Συρία.
Η ιρανική επιρροή στην Συρία αποτέλεσε δε βασικό ζήτημα κατά την συνάντηση του Ρώσου με τον Ισραηλινό ομόλογό του, με τον Λίμπερμαν να δηλώνει πως το Ισραήλ δεν θα ανεχτεί ιρανική παρουσία στα σύνορά του απειλώντας ανοιχτά με επίθεση. Τα ίδια είπε και ο Νετανιάχου στον Ρώσο υπουργό.
«Η ρωσική υποστήριξη στη Χεζμπολάχ τέθηκε επίσης στο τραπέζι, με τη ρωσική πλευρά να διαβεβαιώνει την ισραηλινή ότι η Μόσχα δεν παρέχει όπλα στην οργάνωση και την υποστηρίζει μόνο για συγκεκριμένες αποστολές στην Συρία.
»Δεδομένου του ρόλου του Ισραήλ στην περιοχή, της στρατιωτικής του ισχύος και της δεδομένης διάθεσής του να τη χρησιμοποιήσει, αποτελεί κρίσιμο σημείο για τον Πούτιν να εξακολουθήσει να έχει διαύλους επικοινωνίας με την Ιερουσαλήμ, εξασφαλίζοντας πως οι ρωσικές δυνάμεις δεν θα δεχτούν επίθεση», αναφέρει Ρώσος αναλυτής.
«Την ίδια ώρα η Τεχεράνη επιδιώκει να επεκτείνει και να εδραιώσει την επιρροή της στην Συρία. Η Μόσχα όμως δεν θεωρεί τις επιδιώξεις της Τεχεράνης δικές της και προσπαθεί να αποφύγει εντάσεις που πιθανόν θα προκύψουν από την στάση του Ιράν.
»Το Ισραήλ έχει τηρήσει εφεκτική στάση έναντι της Μόσχας, αποκομίζοντας ίδια κέρδη, ενώ το Ιράν είναι ζωτικός σύμμαχος της Ρωσίας στη Συρία. Βέβαια η Ρωσία στην Συρία εργάζεται για τα δικά της συμφέροντα», καταλήγει. Την ώρα που η ρωσική πολιτική στρέφεται προς τη Βαγδάτη, η κυβέρνηση Τραμπ, παρουσιάζεται μονολιθική έναντι του Ιράν.
Το όραμα του Αμερικανού συμβούλου ασφαλείας (αντιστράτηγου) Μακμάστερ για ένα ακέραιο, σταθερό, μη φιλοϊρανικό Ιράκ, φαίνεται πράγματι προσδοκία παρά πραγματικότητα και μάλλον αποτρέπει την Ουάσινγκτον από το να δει καθαρά τα πράγματα ώστε να ακολουθήσει τις εξελίξεις.
Υπήρχε φυσικά περίοδος που Ιράν και Ιράκ δεν είχαν καλές σχέσεις, αλλά την περίοδο αυτή την τερμάτισαν οι ΗΠΑ εξοντώνοντας τον Σαντάμ Χουσεΐν, το 2003. Ακολούθως οι ΗΠΑ δεν στήριξαν τον αντίπαλο της Τεχεράνης Ιγιάντ Αλάουι, επιτρέποντας την άνοδο στην εξουσία στη Βαγδάτη στον Νούρι αλ Μάλικι, ο οποίος ήταν πιο κοντά στην Τεχεράνη.
Όταν το Ισλαμικό Κράτος κατέλαβε μεγάλο μέρος του ιρακινού εδάφους, το 2014, το Ιράν, όπως και οι ΗΠΑ, έσπευσαν να βοηθήσουν, όχι μόνο τη Βαγδάτη, αλλά και το ιρακινό Κουρδιστάν. Οι σιιτικές πολιτοφυλακές του PMU, ορισμένες από τις οποίες υποστηρίζονται από το Ιράν, ενώ άλλες στηρίζονται από τους σιίτες του Ιράκ, μαζί με τις ιρακινές ομοσπονδιακές δυνάμεις, ανδρώθηκαν στον αγώνα κατά του ΙΚ. Σήμερα πάντως οι δυνάμεις του PMU είναι ιρακινές.
Ο Ιρακινός πρωθυπουργός Αμπάντι, από την πλευρά του, είναι ένας εθνικιστής που ήθελε να πάρει το Κιρκούκ και τις διαφιλονικούμενες περιοχές, χωρίς μεγάλη αιματοχυσία. Αυτό δεν σημαίνει ότι συμμερίζεται την αμερικανική άποψη ότι η Βαγδάτη κατευθύνεται από την Τεχεράνη.
ΗΠΑ και Ιράν, εξάλλου, ήταν κατά του κουρδικού δημοψηφίσματος. Οι ΗΠΑ ήθελαν να αποφύγουν μια σοβαρή στρατιωτική κλιμάκωση στο Κιρκούκ και ο Αμπάντι, με ιρανική βοήθεια, το κατόρθωσε.
Ίσως ο ρεαλισμός υπηρετεί καλύτερα τα αμερικανικά συμφέροντα στην περιοχή αντί της άκαμπτης ρητορικής κατά του Ιράν. Ο Αμπάντι δεν είναι μαριονέτα του Ιράν, αλλά τα συμφέροντά του εξυπηρετούνται από τις καλές σχέσεις με την Τεχεράνη. Το ίδιο όμως χρειάζεται και τις ΗΠΑ για να υπερκεράσει και την ιρανική επιρροή.
Άλλωστε η αμερικανική υποστήριξη ήταν αυτή που έσωσε την χώρα του από το ΙΚ και έφερε τη Βαγδάτη σε επαφή με τους σουνίτες του Ιράκ, ενώ η μεσολάβησή τους για αποκατάσταση των σχέσεων με την Σαουδική Αραβία αποτελεί εγγύηση για την σταθερότητα στην περιοχή μετά το πέρας των πολεμικών συγκρούσεων.
Ο Αμπάντι δεν ενδιαφέρεται πάντως να καταστεί το Ιράκ πεδίο μάχης μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν και η Ουάσινγκτον πρέπει να το έχει αυτό υπόψη της.
Al Monitor
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου