Γιώργος Σκαφιδάς
Με βάση όσα της προσάπτουν οι επικριτές της, η αμερικανική εξωτερική πολιτική φέρει μερίδιο ευθύνης είτε επειδή στηρίζει ανοιχτά το Ισραήλ, είτε επειδή δεν κάνει αρκετά ώστε να το συγκρατήσει. Οι Αμερικανοί παρουσιάζονται ως «συνένοχοι» όταν εμπλέκονται άμεσα, αλλά και όταν κρατούν αποστάσεις. Άλλοι θεωρούν ότι εκείνοι έχουν παράσχει «απεριόριστη» στήριξη στους Ισραηλινούς, και άλλοι ότι «δεν τους έχουν στηρίξει αρκετά».
Όσοι τους κατηγορούσαν ότι εξοπλίζουν το Ισραήλ, τώρα τους κατηγορούν ότι δεν αξιοποιούν την επιρροή που έχουν εξασφαλίσει μέσω ακριβώς αυτών των εξοπλισμών προκειμένου να υποχρεώσουν την ισραηλινή ηγεσία σε μια αλλαγή στάσης.
Αλλά και από την άλλη πλευρά, όσοι τους κατηγορούσαν ότι συνομιλούν με το Ιράν, τώρα τους κατηγορούν ότι δεν αξιοποιούν ακριβώς αυτούς τους διαύλους προκειμένου να συνετίσουν την ιρανική ηγεσία. Απέναντι στο Ιράν, τα δεδομένα είναι βέβαια μάλλον ξεκάθαρα. Υπάρχει το «όπλο» των κυρώσεων το οποίο έχει ενεργοποιηθεί πολλάκις· υπάρχει η διαχρονική αμερικανική στήριξη στο Ισραήλ· αλλά υπάρχουν και οι συνομιλίες που διεξάγονταν μέχρι πρότινος με διαμεσολαβητή το Ομάν.
Τι θα μπορούσαν όμως να κάνουν οι ΗΠΑ πρακτικά, προκειμένου να ασκήσουν πίεση στην πλευρά Νετανιάχου; Θα μπορούσαν, όντως, να μπλοκάρουν τις αποστολές όπλων στο Ισραήλ; Και τι είχαν κάνει σε άλλες ανάλογες περιπτώσεις στο παρελθόν;
Το παρελθόν των αμερικανικών πιέσεων
Με φόντο την Κρίση του Σουέζ το 1956, η διοίκηση Αϊζενχάουερ είχε απειλήσει να επιβάλει κυρώσεις στους Ισραηλινούς, εάν εκείνοι δεν απέσυραν τις στρατιωτικές δυνάμεις τους από τη Χερσόνησο του Σινά. Σχεδόν δυόμισι δεκαετίες μετά, το πρώτο μισό της δεκαετίας του 1980, η διοίκηση Ρίγκαν είχε μπλοκάρει τις αποστολές F-16 στο Ισραήλ, αντιδρώντας στην ισραηλινή εισβολή στον Λίβανο.
Αλλά και στις αρχές της δεκαετίας του 1990, την περίοδο που προετοίμαζε την ειρηνευτική διάσκεψη της Μαδρίτης, η διοίκηση Μπους είχε μπλοκάρει οικονομική βοήθεια (loan guarantees) ύψους 10 δισ. δολ. προς το Ισραήλ, αντιδρώντας στους ισραηλινούς εποικισμούς σε Δυτική Όχθη και Γάζα.
Δυνητικές επιλογές
Εάν θελήσουν όντως να πιέσουν τις ισραηλινές ηγεσίες, οι Αμερικανοί έχουν μια σειρά από δυνητικά μέσα πίεσης στη φαρέτρα τους: τον περιορισμό της στρατιωτικής στήριξης, την επιβολή συγκεκριμένων όρων η τήρηση των οποίων θα αποτελεί προϋπόθεση για την παροχή αυτής της στρατιωτικής στήριξης (συγκριτικά, αν και δεν πρόκειται για ίδιες περιπτώσεις, θα μπορούσε να σημειωθεί για παράδειγμα ότι οι Ουκρανοί δεν μπορούν να χρησιμοποιούν τα όπλα που παίρνουν από τη Δύση όπου και όπως θα ήθελαν), την προώθηση ψηφισμάτων που θα είναι επικριτικά προς το Ισραήλ στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών του οποίου οι ΗΠΑ είναι μόνιμο μέλος, την αναγνώριση Παλαιστινιακού Κράτους, την έκδοση καταδικαστικών ανακοινώσεων κ.ά.
Η δύσκολη σχέση Μπάιντεν-Νετανιάχου
Η σχέση μεταξύ Μπάιντεν και Νετανιάχου ήταν προβληματική πολύ πριν από τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου. Ήταν προβληματική την περίοδο 2014-2015, όταν ο Μπάιντεν ήταν αντιπρόεδρος των ΗΠΑ στο πλευρό του Ομπάμα και ο Νετανιάχου έπνεε μένεα ενάντια στην JCPOA… αλλά και κατά το πρώτο εννιάμηνο του 2023 όταν ο Μπάιντεν αποκήρυσσε δημόσια τη δικαστική μεταρρύθμιση που προωθούσε ο τότε άρτι επανεκλεγείς στην πρωθυπουργία του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου και ο Νετανιάχου τον καλούσε, από την άλλη πλευρά, να μην εμπλέκεται στα εσωτερικά του Ισραήλ.
Πλέον, έπειτα από σχεδόν 13 μήνες σαρωτικών στρατιωτικών επιχειρήσεων εκ μέρους των Ισραηλινών στη Λωρίδα της Γάζας, το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ έστειλε στην πλευρά Νετανιάχου επιστολή-τελεσίγραφο την περασμένη Κυριακή (13 Οκτωβρίου), με την οποία της ζητά να επιτρέψει την έλευση μεγαλύτερων ποσοτήτων ανθρωπιστικής βοήθειας (τουλάχιστον 350 φορτηγών ημερησίως) στον παράκτιο παλαιστινιακό θύλακα της ανατολικής Μεσογείου.
Σε διαφορετική περίπτωση, εάν η κυβέρνηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου δηλαδή δεν ανταποκριθεί στο αμερικανικό αίτημα μέσα σε ένα διάστημα 30 ημερών, τότε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αφήνει να εννοηθεί ότι θα μπορούσαν να επιβληθούν περιορισμοί στη στρατιωτική στήριξη που λαμβάνουν οι Ισραηλινοί από τους Αμερικανούς με βάση τη Section 620I (Prohibition on Assistance to Countries That Restrict United States Humanitarian Assistance) του Foreign Assistance Act… ενώ όμως παράλληλα εντείνεται πια και η ενόχληση που υπάρχει στη Δύση για τις ισραηλινές επιθέσεις κατά θέσεων της UNIFIL στον Λίβανο.
Αξίζει να σημειωθεί, βέβαια, ότι αυτή η Section 620I δεν έχει επί της ουσίας εφαρμοστεί ποτέ μέχρι τώρα από τις ΗΠΑ, αλλά και ότι η προαναφερθείσα προθεσμία των 30 ημερών που δόθηκε στο Ισραήλ εκπνέει περίπου μια εβδομάδα έπειτα από τις επερχόμενες αμερικανικές προεδρικές εκλογές, όταν δηλαδή ο Τζο Μπάιντεν θα είναι επισήμως απερχόμενος και, ως εκ τούτου, lame duck…
Αντιφάσεις;
Από την άλλη πλευρά βέβαια, υπενθυμίζεται ότι οι ΗΠΑ είχαν μόλις λίγες ημέρες νωρίτερα ανακοινώσει την αποστολή μιας αμερικανικής αντιπυραυλικής συστοιχίας THAAD στο Ισραήλ, την οποία μάλιστα θα συνοδεύουν περίπου 100 Αμερικανοί στρατιώτες/χειριστές, ενισχύοντας έτσι περαιτέρω την ισραηλινή αεράμυνα…
Εκ πρώτης όψεως, θα μπορούσε να δει κανείς φαινομενικώς αντιφατικά μηνύματα εκ μέρους των ΗΠΑ: στρατιωτικής ενίσχυσης του Ισραήλ από τη μία πλευρά (THAAD) και επαπειλούμενων περιορισμών στη στρατιωτική βοήθεια από την άλλη (Section 620I). Υπάρχει ωστόσο παράλληλα και μια άλλη άποψη/εκτίμηση. Σύμφωνα με αυτήν, η αποστολή της αμερικανικής αντιπυραυλικής συστοιχίας δόθηκε στο Ισραήλ ως κίνητρο, προκειμένου εκείνο να μετριάσει τα πλήγματα που αναμένεται να εξαπολύσει κατά του Ιράν ως αντίποινα για την ιρανική πυραυλική επίθεση της 1ης Οκτωβρίου…
πηγή
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Δημοσίευση σχολίου