ΕΛΛΑΔΑ ΣΗΜΕΡΑ

Σε αδιέξοδο φαίνεται να καταλήγει ακόμη μία προσπάθεια του Ελληνικού Στρατού να αποκτήσει ικανό αριθμό τεθωρακισμένων οχημάτων μάχης (ΤΟΜΑ) ώστε να καλύψει το επιχειρησιακό κενό που επί δεκαετίες υφίσταται στην συγκεκριμένη κατηγορία κύριων οπλικών συστημάτων.

Σύμφωνα με πληροφορίες του DP, η συγκεκριμένη εξέλιξη προέκυψε μετά την επεξεργασία των δεδομένων της από κοινού με τους Αμερικανούς οπτικής επιθεώρησης (JVI: Joint Visual Inspection) ΤΟΜΑ Bradley αλλά και των οικονομικών στοιχείων για την εργοστασιακή αξιοποίηση / επανεργοποίηση των οχημάτων. Σημειώνεται, ότι με σκοπό την επιλογή 62 ΤΟΜΑ Bradley από τα αποθέματα του Στρατού των ΗΠΑ, επιτροπή του ΓΕΣ μετέβη στις ΗΠΑ.

Συγκεκριμένα μετέβη στο Camp Shelby, μία τεράστιας έκτασης στρατιωτική βάση της Εθνοφρουράς στα νότια στην πολιτείας του Μισισιπή: 542 τετραγωνικά χιλιόμετρα, 27 πεδία βολής ευθείας τροχιάς όπλων, συνολικά 64 πεδία βολής και ασκήσεων! Μεταξύ άλλων εδρεύει και το διακλαδικό κέντρο εκπαίδευσης Camp Shelby Joint Forces Training Center (CSJFTC) που επιτρέπει διεξαγωγή τακτικών ασκήσεων μετά στρατευμάτων (ΤΑΜΣ) επιπέδου τακτικού συγκροτήματος τάγματος.

Το διάστημα 3 έως 5 Ιουνίου, η επιτροπή του ΓΕΣ από κοινού με προσωπικό της Διοίκησης Αρμάτων – Αυτοκίνησης και Εξοπλισμών του Στρατού των ΗΠΑ (TACOM: Tank-Automotive and Armaments Command) διεξήγαγε οπτική επιθεώρηση (JVI) που κατέληξε στην επιλογή 62 ΤΟΜΑ Bradley M2A2 ODS (Operation Desert Storm). Σε ό,τι αφορά την κατάσταση των 62 οχημάτων, πηγές που έχουν σχετική γνώση και εμπειρία σημειώνουν πως αυτή δεν ήταν ικανοποιητική, φαινόμενο όμως που είναι σύνηθες στις αμερικανικές παραχωρήσεις υλικού στην κατάσταση «όπως είναι, όπου είναι» («as is, where is»).

Κατά τις ίδιες πηγές, το εκτιμώμενο κόστος για την εργοστασιακή αξιοποίηση / επανεργοποίηση των 62 επιλεγμένων ΤΟΜΑ στο επίπεδο M2A2 ODS εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε περίπου 200 εκατ. δολάρια ΗΠΑ (186 εκατ. ευρώ με την τρέχουσα ισοτιμία), δηλαδή περί τα 3 εκατ. ευρώ ανά όχημα με τις εργασίες να εκτελούνται στις ΗΠΑ. Στην περίπτωση που η ελληνική πλευρά επιθυμεί την αναβάθμιση των 62 ΤΟΜΑ σε νεότερη διαμόρφωση (M2A3 ή M2A4) το κόστος θα αυξηθεί περαιτέρω.

Το «δωρεάν πακέτο Μπλίνκεν»

Υπενθυμίζεται, ότι τα εν λόγω οχήματα είναι τα αναφερόμενα στην επιστολή του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη που το Μέγαρο Μαξίμου έδωσε στη δημοσιότητα στις 27 Ιανουαρίου 2024. Στην επιστολή αναφερόταν, ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ είχε ενημερώσει το Κογκρέσο για την πρόθεση άνευ κόστους μεταβίβασης 60 ΤΟΜΑ Bradley ως «πλεονάζοντος αμυντικού υλικού» (EDA: Excess Defense Article), δηλαδή άνευ κόστους για την ελληνική πλευρά, που όμως αναλαμβάνει τα κόστη αξιοποίησης, μεταφοράς, κ.α.

Η επιτροπή του ΓΕΣ μετέβη και στις εγκαταστάσεις της κατασκευάστριας του Bradley, της BAE Systems, στο Τέξας, όπου επιθεώρησε επιπλέον 102 ΤΟΜΑ Bradley που όμως αποτελούν απόθεμα της εταιρίας και άρα η τυχόν προμήθεια τους, σε αντίθεση με τα προαναφερθέντα 62 που παραχωρούνται δωρεάν, θα υπέχει κόστος. Κατά τις προαναφερθείσες πηγές, η κατάσταση των 102 οχημάτων ήταν παρόμοια ή και χειρότερη με αυτή των προερχόμενων από τα αποθέματα του Στρατού των ΗΠΑ.

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με πληροφορίες, ο σχεδιασμός του Γενικού Επιτελείου Στρατού (ΓΕΣ) προβλέπει τον εξοπλισμό έξι έως 10 μηχανοκίνητων ταγμάτων πεζικού με ΤΟΜΑ, σε πρώτη φάση και σε επόμενο χρόνο επιπλέον ταγμάτων, ανάλογα φυσικά με τη διαθέσιμη χρηματοδότηση.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, εφόσον αποκτηθούν 164 ΤΟΜΑ Bradley θα εξοπλιστούν τέσσερα τάγματα (41 ΤΟΜΑ ανά τάγμα: τα οργανικά μηχανοκίνητα τάγματα πεζικού των ΧΧΙ (Leopard 2A4) και ΧΧΙΙΙ (Leopard 2HEL) Τεθωρακισμένων Ταξιαρχιών (το οργανικό μηχανοκίνητο τάγμα της XXV Τεθωρακισμένης Ταξιαρχίας έχει εξοπλιστεί με τα Marder 1A3) και επιπλέον δύο μηχανοκίνητα τάγματα πεζικού ισάριθμων μηχανοκίνητων ταξιαρχιών (δηλαδή ένα μόνο τάγμα ανά ταξιαρχία) που είναι αμυντικά αναπτυγμένες στην ελληνοτουρκική μεθόριο στον Έβρο.

Το πραγματικό κόστος είναι πολύ μεγαλύτερο

Τόσο στα μηχανοκίνητα τάγματα πεζικού που θα τα επιχειρούν αλλά και τους Λόχους Τεχνικού των ταξιαρχιών, στις οποίες τα τάγματα υπάγονται ως οργανικές μονάδες, θα απαιτηθεί η εκ του μηδενός δημιουργία υποδομής συντήρησης και επισκευής, που υπέχει σημαντικό κόστος.

Για παράδειγμα, σε ό,τι αφορά τη συντήρηση θα απαιτηθούν κόστη για την ανάπτυξη δυνατοτήτων από το επίπεδο της μονάδας (συλλογές εργαλείων) για τη συντήρηση (στο 1ο κλιμάκιο [χειριστής] και 2ο κλιμάκιο [Διμοιρία συντήρησης]), στο επίπεδο του Λόχου Τεχνικού (εργαλεία και εξοπλισμός) του σχηματισμού για την επισκευή (3ο Κλιμάκιο), μέχρι το στρατιωτικό εργοστάσιο (στη συγκεκριμένη περίπτωση το 308 Προκεχωρημένο Εργοστάσιο Βάσης) για επισκευή και ανακατασκευή (5ο Κλιμάκιο). Επίσης, θα απαιτηθεί να εκπαιδευθεί και πιστοποιηθεί τεχνικό προσωπικό, καθώς σε σχέση με το M113 που θα αντικαταστήσει, οι απαιτήσεις συντήρησης και επισκευής του Bradley είναι πολλές τάξεις μεγέθους μεγαλύτερες και πολυπλοκότερες).

Στο κόστος λοιπόν της προμήθειας, στην περίπτωση που αγορασθούν και τα 102 οχήματα ιδιοκτησίας της BAE Systems, της εργοστασιακής αξιοποίησης των 164 συνολικά οχημάτων στη διαμόρφωση M2A2 ODS (με βάση τις τρέχουσες εκτιμήσεις περί τα 480 εκατ. ευρώ) και της μεταφοράς των οχημάτων από τις ΗΠΑ στην Ελλάδα, θα πρέπει να προστεθεί το κόστος της εκ του μηδενός δημιουργίας εγχώριας υποδομής:

Εκπαίδευσης (εγκαταστάσεις, εξοπλισμός και υλικά για εκπαίδευση χρηστών και τεχνικού προσωπικού), υποστήριξης και συντήρησης, ανταλλακτικών και των φόρτων πυρομαχικών (900 βλήματα διαμετρήματος 25 χλστ. για τον κύριο οπλισμό, 2.200 φυσίγγια διαμετρήματος 7,62 χλστ. για το συζυγές πολυβόλο και συνολικά επτά [εκ των οποίων δύο στον εκτοξευτή] κατευθυνόμενα αντιαρματικά βλήματα TOW BGM-71 ανά ΤΟΜΑ). Γίνεται λοιπόν εύκολα αντιληπτό ότι η επιχειρησιακή αξιοποίηση των ΤΟΜΑ απαιτεί σημαντικά πρόσθετα κόστη.

Περιττό να επισημανθεί, ότι με τον πόλεμο στην Ουκρανία που συνεχίζεται για περίπου 860 ημέρες, η δευτερογενής αγορά ΤΟΜΑ περίπου 30 χρόνια από τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου εξαντλείται με ταχύτατους ρυθμούς. Η Ελλάδα το έχει ήδη διαπιστώσει με τα Marder 1A3, καθώς τελικά κατέληξε με αριθμό οχημάτων που επαρκεί για ένα μόλις μηχανοκίνητο τάγμα καθώς δεν επεδίωξε την ανταλλαγή του συνόλου των BMP-1 που είχαν απομείνει σε ελληνική υπηρεσία με αριθμό επιπλέον Marder 1A3 ώστε να τουλάχιστον να εξοπλιστεί ένα ακόμη τάγμα.

Τα Bradley διατίθενται μεν σε μεγαλύτερους αριθμούς (σύμφωνα με την ετήσια επετηρίδα «Στρατιωτική Ισορροπία» [«Military Balance»] του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών [«I.I.S.S.: International Institute for Strategic Studies”) για το έτος 2024, ο Στρατός των ΗΠΑ διατηρεί σε υπηρεσία περί τα 2.100 Bradley M2A2 και M2A3, περί τα 240 M2A4 και περί τις 2.000 Bradley ως απόθεμα), αλλά τα οχήματα του αποθέματος απαιτούν υψηλού κόστους εργασίες αποκατάστασης / ενεργοποίησης.

Η επιχείρηση μεταχειρισμένο ΤΟΜΑ δεν προχωράει… quo vadis;

Εφόσον τελικά η συγκεκριμένη προμήθεια μεταχειρισμένων ΤΟΜΑ ακολουθήσει τη ίδια μοίρα με προηγούμενες, ο Ελληνικός Στρατός επιβάλλεται να μεταβάλλει την προσέγγισή του στο ζήτημα. Με άλλα λόγια, να αναγνωρίσει ότι το ΤΟΜΑ αποτελεί κύριο οπλικό σύστημα δομής, να συντάξει ολοκληρωμένη στρατηγική και οδικό χάρτη για την προμήθεια και την επιχειρησιακή αξιοποίηση, και να διαθέσει τις απαιτούμενες πιστώσεις εγκαταλείποντας ευκαιριακές λύσεις που η μέχρι σήμερα εμπειρία δείχνει ότι δεν ευοδώνονται.

Σε αυτό πλαίσιο, και παρά το γεγονός ότι το Bradley είναι κλάσεις ανώτερο από τα M113 που το σύνολο (με μοναδική εξαίρεση ένα τάγμα) των μονάδων που σήμερα διατίθενται σε υπηρεσία, ίσως θα έπρεπε να προκριθεί ο προσανατολισμός προς ένα σύγχρονης σχεδίασης ΤΟΜΑ.

Ας μην ξεχνάμε ότι το ΤΟΜΑ Bradley, όπως και τα υπόλοιπα μέλη των «Πέντε Μεγάλων» («Big Five», πνευματικό τέκνο της Διοίκησης Εκπαίδευσης και Δόγματος [TRADOC: Training & Doctrine Command] του Στρατού των ΗΠΑ), το άρμα μάχης M1 Abrams, το επιθετικό ελικόπτερο AH-64 Apache, το ελικόπτερο γενικής χρήσης UH-60 και το σύστημα αντιαεροπορικής άμυνας Patriot, άρχισαν να σχεδιάζονται περί τα τέλη της δεκαετίας του 1970 – έως τις αρχές της δεκαετίας του 1980.

πηγή


Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.