Τα συναλλαγματικά αποθέματα και η δομή του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού καθιστούν μακροπρόθεσμο το σχέδιο της αποδολαριοποίησης
Οι ολοένα καιεντεινόμενες οικονομικές κυρώσεις των ΗΠΑ που στοχεύουν το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ρωσίας έχουν επιτείνει τις ανησυχίες στην Κίνα σχετικά με τα συναλλαγματικά της αποθέματα και την εξάρτηση του κινεζικού χρηματοπιστωτικού συστήματος από το δολάριο.
Οι ανησυχίες ότι ένα παρόμοιο καθεστώς κυρώσεων μπορεί μια μέρα να εφαρμοστεί κατά του κινεζικού χρηματοπιστωτικού συστήματος -και οι αναφορές που δείχνουν ότι ορισμένες κινεζικές χρηματοπιστωτικές εταιρείες που εμπλέκονται σε συναλλαγές που σχετίζονται με τη Ρωσία θα μπορούσαν σύντομα να στοχοποιηθούν από τις οικονομικές κυρώσεις των ΗΠΑ - εξηγούν γιατί σημαντικές φωνές στην Κίνα ζητούν απομείωση της έκθεσης του κινεζικού χρηματοπιστωτικού συστήματος στο αμερικανικό νόμισμα, επισημαίνει ο καθηγητής χρηματοοικονομικής στο Harvard Robert Greene σε μελέτη του για το Carnegie Endowment for International Peace που δημοσιεύθηκε στις 3 Οκτωβρίου.
Ο Παγκόσμιος Νότος
Ωστόσο, παρά τη σημαντική πρόσφατη αύξηση της χρήσης του γιουάν από την Κίνα στις διασυνοριακές πληρωμές, το κινεζικό χρηματοπιστωτικό σύστημα εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα εξαρτημένο από το δολάριο και τα μεγαλύτερα κρατικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματά του είναι βαθιά διασυνδεδεμένα με το χρηματοπιστωτικό σύστημα των ΗΠΑ.
Ένα ερώτημα που αναδύεται είναι ο βαθμός στον οποίο η Κίνα θα αγκαλιάσει νομίσματα εκτός δολαρίου, στοχεύοντας στην αποδολαριοποίηση.
Η πλήρης «απεξάρτηση» της Κίνας από το δολάριο – κατά τα φαινόμενα – απαιτεί τη διαμόρφωση ενός εναλλακτικού χρηματοπιστωτικού συστήματος από τον Παγκόσμιο Νότo: και από αυτό το σημείο απέχουμε ακόμη πολύ…
Κινέζοι αξιωματούχοι και ακαδημαϊκοί έχουν ασπαστεί ευρέως την ιδέα ότι τόσο το γιουάν όσο και το ευρώ διαδραματίζουν μεγαλύτερο παγκόσμιο ρόλο .
Ωστόσο, οι Κινέζοι οικονομολόγοι φαίνεται να έχουν διαφορετικές απόψεις σχετικά με τον πιθανό ρόλο του ευρώ στο να καταστεί δυνατή η διαφοροποίηση της ίδιας της Κίνας μακριά από το δολάριο.
Ωστόσο η σημαντική διασύνδεση της Κίνας με το χρηματοπιστωτικό σύστημα του δολαρίου βραχυπρόθεσμα είναι πιθανό να συνεχιστεί.
Κατά ειρωνικό τρόπο, το βάθος αυτών των χρηματοοικονομικών διασυνδέσεων, στο παρελθόν, αποθάρρυνε τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ από την εφαρμογή οικονομικών κυρώσεων κατά των μεγαλύτερων τραπεζών της Κίνας.
Η πιθανότητα οικονομικών κυρώσεων που στοχεύουν ορισμένες μικρές ή μεσαίες κινεζικές χρηματοπιστωτικές εταιρείες για συναλλαγές που σχετίζονται με τη Ρωσία θα μπορούσε να δώσει πολιτική ώθηση στις εκκλήσεις στην Κίνα για να επιταχυνθούν οι προσπάθειες διαφοροποίησης νομισμάτων.
Μπορεί η Κίνα να αντιγράψει τη Ρωσία;
Σε απάντηση στις αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, τις οικονομικές κυρώσεις των ΗΠΑ που στοχεύουν τη ρωσική κεντρική τράπεζα και τα μεγαλύτερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και τις αναφορές ότι η κυβέρνηση του προέδρου των ΗΠΑ Joe Biben μπορεί να επιβάλει κυρώσεις σε ορισμένα μικρότερα κινεζικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα λόγω της σύνδεσης με τη Ρωσία, οι κινέζοι πολιτικοί αντιμετωπίζουν αυξανόμενες εκκλήσεις για μείωση της έκθεσης του κινεζικού χρηματοπιστωτικού συστήματος σε περιουσιακά στοιχεία σε δολάρια.
Το πρώην μέλος της επιτροπής νομισματικής πολιτικής της κεντρικής τράπεζας της Κίνας, Yu Yongding, ένας σημαντικός Κινέζος οικονομολόγος, πρόσφατα υποστήριξε τη μείωση των διακρατήσεων των κινεζικών συναλλαγματικών αποθεμάτων σε ομόλογα του Δημοσίου των ΗΠΑ λόγω του αυξανόμενου κινδύνου των οικονομικών κυρώσεων των ΗΠΑ που στοχεύουν κινεζικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ή τα συναλλαγματικά αποθέματα.
Μια μελέτη του Απριλίου 2024 σε μια κορυφαία κινεζική κρατική δεξαμενή σκέψης προειδοποίησε ομοίως ότι τα περιουσιακά στοιχεία του κινεζικού επίσημου τομέα σε δολάρια κινδυνεύουν ολοένα και περισσότερο να τεθούν υπό «ομηρία» επισημαίνοντας το γεγονός ότι οι κυρώσεις των ΗΠΑ πάγωσαν τη ρωσική τα περιουσιακά στοιχεία της κεντρικής τράπεζας που ήταν εκπεφρασμένα σε δολάρια.
Τον Μάιο του 2024, ένας ερευνητής από το κρατικά υποστηριζόμενο Εθνικό Ίδρυμα Χρηματοδότησης και Ανάπτυξης προτεινε περαιτέρω διαφοροποίηση των συναλλαγματικών αποθεμάτων της Κίνας μακριά από περιουσιακά στοιχεία σε δολάρια.
Με άλλα λόγια, κάποιοι προφανώς ζητούν από την Κίνα να αρχίσει να αντιγράφει στοιχεία της λεγόμενης στρατηγικής «Fortress Russia», το «Oχυρό Ρωσία» που εφαρμόστηκε από την κεντρική τράπεζα της χώρας στα χρόνια μεταξύ της προσάρτησης της Κριμαίας από τη ρωσική κυβέρνηση το 2014 και της έναρξης μιας πλήρους κλίμακας στρατιωτικής επιχείρησης στην Ουκρανία το 2022
Αυτές οι πρακτικές μείωσαν δραματικά το μερίδιο του δολαρίου στα επίσημα συναλλαγματικά αποθέματα της Ρωσίας.
Στοιχεία από την κεντρική τράπεζα της Ρωσίας δείχνουν ότι το μερίδιο των περιουσιακών στοιχείων σε δολάρια στα συναλλαγματικά αποθέματα της Ρωσίας μειώθηκε δραματικά μεταξύ 2017 και 2018 και ξανά μεταξύ 2020 και 2021
Η έξοδος της ρωσικής κεντρικής τράπεζας από τα περιουσιακά στοιχεία σε δολάρια
Παρά αυτές τις προσπάθειες, εκτιμάται ότι 300 έως 350 δισεκατομμύρια δολάρια σε συναλλαγματικά διαθέσιμα της ρωσικής κεντρικής τράπεζας - εκ των οποίων τα περισσότερα είναι περιουσιακά στοιχεία σε ευρώ αλλά πάνω από 65 δισεκατομμύρια δολάρια εκτιμάται ότι είναι στοιχεία ενεργητικού σε δολάρια - έχουν παγώσει ως αποτέλεσμα οικονομικών κυρώσεων που επιβλήθηκαν το 2022.
Συγκριτικά, τα συναλλαγματικά αποθέματα της Κίνας είναι πολύ μεγαλύτερα από αυτά της Ρωσίας.
Τα επίσημα συναλλαγματικά αποθέματα της ηπειρωτικής Κίνας — εξαιρουμένου του χρυσού και των αποθεματικών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου —αναφέρθηκε ότι ήταν μεταξύ 3,10 και 3,29 τρισεκατομμυρίων δολαρίων στο διάστημα από τον Ιανουάριο του 2023 έως τον Αύγουστο του 2024.
Ενώ η κυβέρνηση της Κίνας δεν αποκαλύπτει τακτικά τη νομισματική σύσταση αυτών των περιουσιακών στοιχείων, μια ανάλυση το 2023 υπολόγισε ότι περίπου το 50% των συνολικών αποθεματικών της Κίνας είναι σε δολάρια.
Αυτό υποδηλώνει ότι η αξία του 2023 των συναλλαγματικών διαθεσίμων της ηπειρωτικής Κίνας είναι πιθανότατα πάνω από δεκαπέντε φορές μεγαλύτερη από την αξία των συναλλαγματικών διαθεσίμων της Ρωσίας σε δολάρια που καταγράφηκε το 2019, πολύ πριν η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας μειώσει σημαντικά τα συναλλαγματικά διαθέσιμα σε δολάρια από το 2020 έως το 2021, μέχρι την έναρξη του πλήρους κλίμακας πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.
Ειδικότερα, όταν λαμβάνεται υπόψη η πολύ μεγαλύτερη οικονομία της Κίνας, τα στοιχεία δείχνουν ότι το επίπεδο των αποθεματικών σε δολάρια της Κίνας το 2023 είναι δυσανάλογα υψηλότερο από αυτό της Ρωσίας το 2019 (βλ. Διάγραμμα 2).
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ