Η πρόωρη αποπληρωμή δανείων από την Ελληνική Δημοκρατία δεν αποτελεί λογιστική λεπτομέρεια ούτε κίνηση επικοινωνιακού εντυπωσιασμού. Πρόκειται για συνειδητή στρατηγική επιλογή διαχείρισης χρέους, με σαφή αποδέκτη τις διεθνείς αγορές, τους οίκους αξιολόγησης και, σε δεύτερο επίπεδο, τους Ευρωπαίους εταίρους.
Τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα περνά από τη φάση της παθητικής συμμόρφωσης σε κανόνες και προγράμματα στη φάση της ενεργητικής διαχείρισης του χρέους της. Και αυτή η μετάβαση είναι πολιτικά, θεσμικά και χρηματοοικονομικά κρίσιμη.
Το προηγούμενο του ΔΝΤ: το πρώτο καθαρό σήμα κανονικότητας
Η πλήρης εξόφληση των δανείων του ΔΝΤ, με τελευταία πληρωμή τον Απρίλιο του 2022, υπήρξε το πρώτο καθαρό σήμα επιστροφής της χώρας στη δημοσιονομική κανονικότητα.
Τα δάνεια του ΔΝΤ είχαν χαρακτηρισμό supersenior, δηλαδή προηγούνταν όλων των άλλων υποχρεώσεων, ενώ παρότι είχαν μικρότερη διάρκεια από τα ευρωπαϊκά δάνεια, ήταν ακριβότερα. Η πρόωρη αποπληρωμή τους είχε διπλή σημασία:
μείωσε το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους,
βελτίωσε την ποιότητα και την εικόνα του συνολικού χαρτοφυλακίου χρέους.
Το μήνυμα ήταν σαφές: η Ελλάδα δεν εξαρτάται πλέον από θεσμούς “τελευταίου καταφυγίου” και μπορεί να διαχειρίζεται το χρέος της με όρους κανονικής χώρας της Ευρωζώνης.
Η περίπτωση του GLF: πιο σύνθετη, αλλά στρατηγικά συνεπής
Η ίδια λογική διέπει και την πρόωρη αποπληρωμή μέρους του Greek Loan Facility (GLF), ύψους €5,29 δισ. από τα συνολικά €52,9 δισ., η οποία έχει εγκριθεί από τον ESM και τους εταίρους της Ευρωζώνης και έχει προγραμματιστεί να υλοποιηθεί εντός Δεκεμβρίου 2025.
Πρόκειται για διμερή δάνεια διάσωσης από χώρες της Ευρωζώνης, τα οποία είχαν χορηγηθεί σε μια περίοδο όπου η Ελλάδα είχε ουσιαστικά αποκλειστεί από τις αγορές.
Σε αντίθεση με τα δάνεια του ΔΝΤ, τα δάνεια του GLF:
έχουν σχετικά χαμηλό επιτόκιο (περίπου 2,3%–2,4%),
έχουν μεγάλη διάρκεια, με αποπληρωμές μεταξύ 2033 και 2041.
Με καθαρά λογιστικούς όρους, δεν πρόκειται για «ακριβά» δάνεια — αν και είναι ακριβότερα από τα δάνεια του ESM.
Εδώ ακριβώς γεννιέται και ο βασικός προβληματισμός:
γιατί να αποπληρώνονται πρόωρα δάνεια μεγάλης διάρκειας με σχετικά χαμηλό κόστος;
Γιατί οι αριθμοί δεν λένε όλη την αλήθεια
Η απάντηση βρίσκεται στη στρατηγική και όχι μόνο στο επιτόκιο.
Πρώτον, η πρόωρη αποπληρωμή δεν γίνεται αποκλειστικά μέσω αναχρηματοδότησης από τις αγορές. Σε σημαντικό βαθμό πραγματοποιείται από ταμειακά διαθέσιμα, γεγονός που οδηγεί σε πραγματική μείωση του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ και όχι απλώς σε αλλαγή της σύνθεσής του.
Δεύτερον, το σήμα προς τις αγορές είναι ισχυρό. Η Ελλάδα δείχνει ότι:
δεν περιμένει τις λήξεις παθητικά,
δεν λειτουργεί υπό πίεση,
δεν εξαρτάται από αναγκαστικό δανεισμό.
Αυτό ενισχύει την αξιοπιστία της χώρας και δημιουργεί προϋποθέσεις για θετική αναθεώρηση της πιστοληπτικής αξιολόγησης και, μεσοπρόθεσμα, χαμηλότερο κόστος δανεισμού.
Τρίτον, υπάρχει και μια διάσταση που συχνά παραβλέπεται: η ηθική και θεσμική.
Τα δάνεια του GLF ήταν δάνεια ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Οι χώρες που τα χορήγησαν είχαν και οι ίδιες δανειστεί για να στηρίξουν την Ελλάδα σε μια περίοδο αδυναμίας πρόσβασης στις αγορές. Η πρόωρη αποπληρωμή τους λειτουργεί και ως έμπρακτη αναγνώριση αυτής της στήριξης.
Τι σημαίνει αυτό για τον επόμενο κύκλο εκδόσεων ομολόγων
Η πρόωρη αποπληρωμή μέρους του GLF δεν αποσκοπεί στο να ρίξει άμεσα τα spreads.
Αποσκοπεί στο να αλλάξει το αφήγημα.
Στον επόμενο κύκλο εκδόσεων, η Ελλάδα:
δεν εμφανίζεται ως forced issuer, (δηλαδή κράτος που αναγκάζεται να βγει στις αγορές γιατί έχει υποχρεώσεις που λήγουν άμεσα κια δεν έχει επαρκή ταμειακά διαθέσιμα)
δεν εκδίδει ομόλογα για να καλύψει ανάγκες,
αλλά ως εκδότης που επιλέγει πότε, πόσα και γιατί.
Το αποτέλεσμα δεν είναι απαραίτητα χαμηλότερο επιτόκιο από την πρώτη ημέρα, αλλά:
καλύτερο βιβλίο προσφορών,
μεγαλύτερη συμμετοχή θεσμικών επενδυτών,
μικρότερη μεταβλητότητα.
Παράλληλα, η απομείωση των «κληρονομημένων» δανείων διάσωσης καθιστά το ελληνικό χρέος πιο συγκρίσιμο με αυτό των υπόλοιπων χωρών της Ευρωζώνης, επιτρέποντας στον ΟΔΔΗΧ να συνεχίσει μια πιο καθαρή και ευέλικτη στρατηγική εκδόσεων.
Συμπέρασμα: Η στρατηγική πρόωρης αποπληρωμής — είτε αφορούσε στο παρελθόν το ΔΝΤ είτε το GLF — δεν πρέπει να διαβάζεται με στενά λογιστικά κριτήρια. Πρόκειται για μια επιλογή που εξισορροπεί κόστος, διάρκεια, αξιοπιστία και πολιτικό κεφάλαιο.
Η Ελλάδα δεν είναι πλέον χώρα διάσωσης.
Είναι χώρα διαχείρισης.
Το κρίσιμο ζητούμενο από εδώ και πέρα δεν είναι αν κάθε πρόωρη αποπληρωμή «συμφέρει» αριθμητικά, αλλά αν συνοδεύεται από σταθερή δημοσιονομική πορεία και διατηρήσιμη ανάπτυξη. Γιατί μόνο τότε το μήνυμα προς τις αγορές δεν θα είναι συγκυριακό, αλλά μόνιμο.
Και αυτό, στις αγορές ομολόγων, αξίζει συχνά περισσότερο από μισή μονάδα επιτοκίου.
πηγή
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Δημοσίευση σχολίου