Ο ηλεκτρονικός πόλεμος στην Ουκρανία και η καταθλιπτική σύγκριση ανάμεσα σε Ελλάδα-Τουρκία.

Σημαντική υποβάθμιση της επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας διαφόρων όπλων δυτικής προέλευσης καταγράφηκε το 2023 στην Ουκρανία λόγω του ρωσικού Ηλεκτρονικού Πολέμου (ΗΠ), που επέτυχε σε σύντομο χρονικό διάστημα να προσαρμοστεί στις νέες απειλές και να τις αντιμετωπίσει.

Πρόκειται για μια εξαιρετικής σημασίας διαπίστωση που θα πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψη από την ελληνική πλευρά, καθώς, δυστυχώς, συστηματικά καλλιεργείται το επικοινωνιακό αφήγημα ότι κάθε νέο όπλο που εισάγεται σε υπηρεσία, εξ ορισμού αποτελεί το καταλυτικό πλεονέκτημα σε ελληνοτουρκική σύγκρουση. Όπως όμως αποδεικνύεται από την Ουκρανία, μπορεί αυτό να είναι πιθανό, αλλά μόνο για όσο χρόνο απαιτηθεί να προσαρμοστούν ή και ενισχυθούν τα εχθρικά αντίμετρα και τακτικές. Και αυτή η διαπίστωση έχει εξαιρετική σημασία για την ελληνική πλευρά, η οποία μέχρι σήμερα δεν έχει αποδώσει την πρέπουσα σημασία στον ΗΠ.

Σύμφωνα λοιπόν με δημοσιεύσεις των Washington Post και New York Times (NYT) το διήμερο 24 και 25 Μαΐου, που επικαλούνται ως πηγές ανώτατους Ουκρανούς στρατιωτικούς αξιωματούχους και εμπιστευτικές αξιολογήσεις, καταγράφεται σημαντική υποβάθμιση της επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας διαφόρων δυτικής προέλευσης όπλων στον πόλεμο της Ουκρανίας. Σύμφωνα με μη κατονομαζόμενο αξιωματούχο του αμερικανικού υπουργείου Άμυνας, από τον Φεβρουάριο του 2022 οι ΗΠΑ έχουν πρ9ομηθεύσει την Ουκρανία με περισσότερα από 7.000 κατευθυνόμενα, υψηλής ακριβείας βλήματα διαμετρήματος των 155 χλστ. και έχουν πλήρη γνώση των ρωσικών δυνατοτήτων ΗΠ και της συνεχούς εξέλιξης τους.

Συγκεκριμένα, οι NYT αναφέρουν ότι το ποσοστό επιτυχίας των αμερικανικής προέλευσης κατευθυνόμενων βλημάτων πυροβολικού M982 Excalibur μειώθηκε από 55% σε μόλις 7% μεταξύ Ιανουαρίου και Αυγούστου 2023 και ότι οι ουκρανικές δυνάμεις διέκοψαν τη χρήση του βλήματος από τις μονάδες πυροβολικού μάχης. Ο λόγος για αυτή την σημαντική μείωση είναι οι ισχυρότατες ρωσικές παρεμβολές που «καταπνίγουν» το σήμα του παγκόσμιου συστήματος αναφοράς θέσης (GPS: Global Positioning System) που απαιτεί για να λειτουργήσει το λογισμικό στοχοποίησης του όπλου.

Αξίζει να αναφερθεί ότι η μείωση της επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας του Excalibur και μερικών άλλων δυτικής προέλευσης βλημάτων πυροβολικού, σχολιάστηκε πριν από μερικούς μήνες από τον στρατηγό Valery Zaluzhny, πρώην αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας, που σημείωσε ότι προσέφεραν σημαντική υπεροχή στην Ουκρανία, αλλά για μικρό χρονικό διάστημα. Μάλιστα, ο Zaluzhny αναφέρθηκε ονομαστικά στο Excalibur ως το κύριο παράδειγμα δυτικού όπλου που απώλεσε την αποτελεσματικότητά του επειδή το σύστημα στόχευσής του χρησιμοποιεί GPS, το παγκόσμιο σύστημα εντοπισμού θέσης, που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο σε ρωσικές παρεμβολές.



Οι ουκρανικές δυνάμεις, από τις αρχές του 2023 αντιμετωπίζουν επίσης ζητήματα με τη χρήση του επίσης αμερικανικής προέλευσης κατευθυνόμενου JDAM-ER (Joint Direct Attack Munition-Extended Range: διακλαδικού άμεσης κρούσης πυρομαχικού – εκτεταμένης εμβέλειας). Σύμφωνα με πληροφορίες, από τον Μάιο του 2023 άρχισαν να παραλαμβάνουν μία νέα έκδοση του όπλου με μεγαλύτερη αντοχή στον ρωσικό ΗΠ, όμως τον Ιούλιο του 2023, δηλαδή μόλις δύο μήνες μετά, το ποσοστό επιτυχίας του όπλου μειώθηκε στο χαμηλότερο σημείο, καθώς σε αυτό το μικρό διάστημα οι ρωσικές δυνάμεις προσάρμοσαν τα αντίμετρα και τις τακτικές τους. Ας σημειωθεί ότι κατά τη Washington Post to ποσοστό επιτυχίας του JDAM-ER ήταν ανώτερο του 60% τους περισσότερους μήνες του 2023.

Η Washington Post ανέφερε επίσης ότι και η επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα των κατευθυνόμενων ρουκετών πολλαπλών εκτοξευτών πυραύλων (GMLRS: Guided Multiple Launch Rocket System) MM30/M31 που βάλλονται από τους ουκρανικούς ΠΕΠ M142 HIMARS έχει μειωθεί, αν και σημειώνει πως η αξιολόγηση στην οποία είχε πρόσβαση δεν περιείχε σχετική αναφορά.

Άλλο ένα όπλο στο οποίο γίνεται αναφορά από τους NYT είναι η εκτοξευόμενη από το έδαφος βόμβα μικρής διαμέτρου (GLSDB: Ground Launched Small Diameter Bomb), που έχει αναπτυχθεί από κοινού από τις Boeing και Saab. Το όπλο αποτελείται από μία κατασκευής Boeing τροποποιημένη Βόμβα Μικρής Διαμέτρου (SDB) GBU-39 που προσαρμόζεται επί πυραυλοκινητήρα απαρχαιωμένης ρουκέτας M26 και επιτυγχάνει εμβέλειες της τάξης των 150 χλμ. Κατά τους NYT που επικαλούνται ως πηγή τον επικεφαλής του ουκρανικού ινστιτούτου Center for Defense Strategies, οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν διακόψει τη χρήση των όπλων GLSDB.

Λόγω του αυξανόμενου βαθμούς αποτυχίας τω Excalibur, Ουκρανοί ερευνητές συγκέντρωσαν δεδομένα χρήσης περίπου 3.000 βλημάτων Excalibur που βλήθηκαν από αμερικανικής προέλευσης ρυμουλκούμενα οβιδοβόλα M777 διαμετρήματος 155 χλστ. που παραχωρήθηκαν στην Ουκρανία, το διάστημα Δεκέμβριος 2022 – Αύγουστος 2023, στις μάχες στη Χερσώνα στα νότια της χώρας, στο Χάρκοβο στα βορειοανατολικά και στο Μπαχμούτ στο ανατολικό Ντονέτσκ.

Από την επεξεργασία των δεδομένων προέκυψε, ότι το διάστημα Ιανουαρίου – Αυγούστου 2023, τους μήνες που η Ουκρανία είχε αρχίσει την αντεπίθεση της, το ποσοστό επιτυχίας μειώθηκε από 55% σε 7% και τον Αύγουστο σε μόλις 6%. Μάλιστα, κάποια στιγμή καταγράφηκαν και περιπτώσεις όπου μόνο 1 στα 19 βλήματα Excalibur προσέβαλε τον στόχο. Συνεπεία αυτών των επιδόσεων, το κόστος της καταστροφής ενός στόχου εξαπλασιάστηκε από 300.000 δολάρια ΗΠΑ (276.375 ευρώ με την τρέχουσα ισοτιμία) τον Ιανουάριο 2023 σε 1,9 εκατ. δολάρια ΗΠΑ (1.750.375 ευρώ με την τρέχουσα ισοτιμία) τον Αύγουστο του ιδίου έτους.

Τέλος θα πρέπει να σημειωθεί, ότι η Washington Post αναφέρει ότι οι ΗΠΑ διαθέτουν τα μέσα για να αντιμετωπίσουν τις ρωσικής δυνατότητες ΗΠ, επειδή έχουν πολύ πιο προηγμένη αεροπορία και ισχυρά αντίμετρα ΗΠ. Εξάλλου, σημειώνουν, η δυνατότητα του ουκρανικών δυνάμεων να εκτελέσουν επιτυχημένες προσβολές στόχων στην κατεχόμενη Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας, μπορούν να θεωρηθούν απόδειξη οι Ουκρανοί έχουν αναπτύξει αντι-αντίμετρα κατά των ρωσικών αντιμέτρων και οι ρωσικές δυνατότητες ΗΠΑ δεν είναι κατανεμημένες σε όλη την κατεχόμενη Ουκρανία (που είναι λογικό και φυσιολογικό, καθώς η γεωγραφική κατανομή της ηλεκτρονική διάταξη μάχης προσαρμόζεται στη γεωγραφία του θεάτρου επιχειρήσεων και τις δυνατότητες του αντιπάλου.

Ελλάδα και Ηλεκτρονικός Πόλεμος

Οι ανωτέρω διαπιστώσεις επιβάλλουν στην ελληνική πλευρά να επανεξετάσει προτεραιότητες και να αποδώσει έμφαση στις διακλαδικές επιχειρήσεις στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα. Στην περίπτωση του ΗΠ, η σύγκριση με την Τουρκία είναι τουλάχιστον καταθλιπτική. Αρκεί μόνο να αναζητηθεί στο διαδίκτυο ο επίσης κατάλογος της υπηρεσίας αμυντικής βιομηχανίας της τουρκικής προεδρίας (SSB) για το έτος 2022 για να διαπιστώσει ότι από τις 109 σελίδες που αφορούν τα εγχώριας, σχεδίασης και παραγωγής προϊόντα της (αφού αφαιρεθούν πρόλογος, εισαγωγικά σημειώματα, περιεχόμενα και ο κατάλογος των εταιριών), οι 13 σελίδες (ποσοστό 11,9%) είναι αφιερωμένες σε προϊόντα ηλεκτρονικού πολέμου.

Στον αντίποδα, η ελληνική πλευρά έχει καταγράψει στο πρόσφατο και απώτερο παρελθόν παταγώδεις αποτυχίες και υπολείπεται σημαντικά σε επίπεδο εξοπλισμού. Το μόνο θετικό είναι ότι μπορούν εκ των ενόντων να καλυφθούν ανάγκες με κύρια προϋπόθεση την αποφυγή των ολέθριων πρακτικών του παρελθόντος.

Επίσης, είναι εξαιρετικά σημαντικό να κατανοηθεί η βαθιά δυναμική φύση του ΗΠ και η σημασία ύπαρξης ή τουλάχιστον προετοιμασίας συγκρότησης των δομών εκείνων (όχι κατ’ ανάγκη αμιγώς στρατιωτικών ή κρατικών ή ιδιωτικών) που θα μπορούν κατά την εξέλιξη των επιχειρήσεων να ανταποκριθούν στις προκλήσεις του εχθρού ή να τον θέσουν ενώπιον νέων στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα.

πηγή


Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.