Αδαλής Γιώργος
Κοιτάζοντας την αγορά ενέργειας, όποιος αναλυτής δεν υποφέρει από εξαρτήσεις σχηματίζει την πεποίθηση ότι δουλευόμαστε κανονικά! Η εύκολη λύση θα ήταν να παραδεχτούμε ότι η αγορά έχει κυριευτεί από μανιακούς, μυθομανείς και ανισόρροπους με αποτέλεσμα να καθοδηγείται σε ένα απίστευτο σπιράλ θανάτου, που αποδιοργανώνει την παγκόσμια αγορά ενέργειας και ρημάζει τις τσέπες των καταναλωτών. Μανιακούς, που έχουν σκοπό να μας καταστρέψουν!
Μπορεί στα μεσαία στρώματα των σχεδιαστών πολιτικής να υπάρχουν και τέτοιοι. Στα υψηλότερα επίπεδα όμως γνώριζαν καλά τα ολέθρια αποτελέσματα των πολιτικών που ήθελαν να εφαρμόσουν. Όσο περνάει ο καιρός, όμως, ολοένα και περισσότεροι πείθονται ότι η Δύση έχει αποφασίσει να αυτοκαταστραφεί. Κάποιοι θέλουν να σώσουν τον πλανήτη, καταστρέφοντας την μεσαία τάξη στη Δύση. Δεν πρόκειται για θεωρία συνομωσίας, αλλά με έναν κανόνα που ισχύει πάντα σε περιπτώσεις που ο άνθρωπος δεν μπορεί να κατανοήσει τι συμβαίνει!
H “πράσινη μετάβαση” σε μια οικονομία χωρίς ρύπους, είχε ήδη μετρηθεί από οικονομέτρες το 2020 και ακουμπούσε τα 115 τρισ. δολάρια συνολικό κόστος μέχρι το 2050. Σήμερα το ποσό έχει εκτιναχτεί και πλησιάζει τα 150 τρισ. Φυσικά, κανείς πολιτικός δεν μας είπε ποτέ, ποιος και πώς θα πληρώσει αυτό το δυσθεώρητο ποσό. Και ενώ για τους πολλούς είναι κόστος, για κάποιους είναι έσοδο. Και αποτελεί το χρυσόμαλλο δέρας για το νικητή στον αδυσώπητο ενεργειακό πόλεμο που έχει ξεσπάσει από το 2014.
Άντεξε η ρωσική οικονομία
Τον Μάρτιο 2022, σε ένα πολύ πρώιμο άρθρο μου, είχα προβλέψει την στρατηγική του Πούτιν με τα διυλιστήρια. Κατέληγα ότι όχι μόνο θα επιβιώσει των κυρώσεων, αλλά και θα δημιουργήσει πρόβλημα στις ενδιάμεσες αμερικανικές εκλογές, τι οποίες έχασε αργότερα ο Μπάιντεν. Το άρθρο προεξοφλούσε από τότε το ολέθριο λάθος του κεντρικού μείγματος πολιτικής.
Την χρονιά εκείνη, μάλιστα, όχι μόνο δεν κατέρρευσε το ρούβλι, αλλά αναδείχτηκε το πιο αποδοτικό νόμισμα διεθνώς. Αποδοτικότερο από το δολάριο και άλλα ισχυρά νομίσματα. Οι εξαγωγές της Ρωσίας όχι απλά δεν κάμφθηκαν, αλλά ισχυροποιήθηκαν, ενώ οι ρωσικές τράπεζες πέρασαν αλώβητες την κρίση. Ακόμα χειρότερα, ήταν τέσσερις αμερικανικές τράπεζες και μία ευρωπαϊκή (Credit Suisse) αυτές που κατέρρευσαν. Ενώ τώρα που το ρούβλι υποτιμάται ξανά, ουδείς έχει αναρωτηθεί εάν αυτό συμβαίνει κατ’ επιλογήν του Πούτιν, προκειμένου να κάνει τα προϊόντα του πιο ελκυστικά για Ινδούς, Κινέζους και Αφρικανούς.
Το χειρότερο όλων ήταν ότι οι BRICS αναβαθμίζονται και καθίστανται –με ευθύνη των ΗΠΑ– το αντίπαλον δέος της Δύσης. Η επισιτιστική κρίση, δεν χτύπησε την ρωσική οικονομία όσο χτύπησε τα αμερικανικά και περισσότερο τα ευρωπαϊκά. Η πολιτική σπέκουλα προσπαθεί να μπερδέψει τον κόσμο, παίζοντας με τον ορισμό της έννοιας “επισιτιστική κρίση”. Επισιτιστική κρίση είναι τα μικρομεσαία νοικοκυριά περιορίζουν τις διατροφικές τους δαπάνες, ή αγοράζουν χαμηλότερης θερμιδικής αξίας και ποιότητας τρόφιμα. Πράγμα που έγινε, με αποτέλεσμα ο ΟΗΕ να μιλά για επισιτιστική κρίση.
Άλλο επισιτιστική κρίση κι άλλο λιμός. Ο λιμός είναι το επόμενο στάδιο, στο οποίο ουδέποτε αναφέρθηκα και εύχομαι να μην έρθει στην Δύση. Έχει φτάσει, όμως, σε αφρικανικές, λατινοαμερικανικές και ασιατικές χώρες. Στη Δύση η επισιτιστική κρίση και ανασφάλεια, που μας έχουν οδηγήσει οι ολέθριες πολιτικές Βρυξελλών και Ουάσιγκτον πλήττουν ήδη το 35% των δυτικών νοικοκυριών.
Τί συμβαίνει με τα ορυκτά καύσιμα
Στα ορυκτά καύσιμα, εκεί που πραγματικά διεξάγεται ο αδυσώπητος αυτός πολέμου, η Ευρώπη συνεχίζει να κάνει το ένα λάθος μετά το άλλο. Το 2022 σε άρθρο μου για τα διυλιστήρια, είχα αναφερθεί στην αποσύνδεση της τιμής των καυσίμων (ντίζελ και αμόλυβδη) από την τιμή του βαρελιού πετρελαίου. Την ίδια εκτίμηση είχαν χιλιάδες αναλυτές διεθνώς. Υπήρξαν προειδοποιητικά άρθρα, που απεδείκνυαν ότι ακόμα κι αν πέσει η τιμή του βαρελιού στα 60 δολάρια, η τιμή στην αντλία των πρατηρίων καυσίμων θα παραμένει πολύ ψηλά.
Οι κυρώσεις που επεβλήθησαν στην Ρωσία, είχαν δύο χαρακτηριστικά! Πρώτον, ήταν γελοία σχεδιασμένες κι έδιναν στον αντίπαλο μεγάλα περιθώρια αντίδρασης. Δεύτερον, επεβλήθησαν χωρίς καν η Ευρώπη να είναι προετοιμασμένη, χωρίς να έχει τις απαραίτητες υποδομές έτσι ώστε να μπορεί να απεξαρτηθεί ενεργειακά από την Ρωσία. Κι αυτό, δεν είναι απλά μια λανθασμένη στρατηγική, αλλά θα έπρεπε να έχει και νομικές προεκτάσεις.
Με την αρθρογραφία μου στα χρόνια της πανδημίας είχα προειδοποιήσει για την πενταπλή κρίση: Πανδημική, ενεργειακή, επισιτιστική, γεωπολιτική (πόλεμος στην Ουκρανία) και τραπεζική. Επιμετρώντας αρχικά (Μάρτιος 2020) την επίδραση της πανδημίας στην Κίνα, είχα γράψει εδώ ένα άρθρο, στο οποίο υποστήριζα ότι με αυτά τα δεδομένα πάμε για παγκόσμια οικονομική κρίση ως το 2024. Όταν στην εξίσωση προστέθηκαν και τα lockdown, είχα εκτιμήσει ότι η κρίση θα μαστίζει τον πλανήτη μέχρι το 2029.
Κάποιοι από πέρυσι υπόσχονταν ότι με τις 11 αυξήσεις επιτοκίων θα μειώσουν τον πληθωρισμό και θα φέρουν το βαρέλι πετρελαίου ακόμα και στα 40 ευρώ! Οι μονομάχοι στην αρένα είναι δύο: Η αμερικανική κεντρική τράπεζα (FED) και ο άτυπος ηγέτης του ΟΠΕΚ, οι Σαουδάραβες. Στον πόλεμο αυτό, το σπαθί των Σαουδαράβων είναι πιο μακρύ κάτι που επαληθεύτηκε φέτος το καλοκαίρι. Το αντάρτικο των Σαουδαράβων με μονομερείς αυξήσεις στις τιμές, είχε αποτέλεσμα. Από τα 68 δολάρια που είχε πέσει το βαρέλι (Brent) την Άνοιξη, εκτοξεύτηκε ξανά κοντά στα 89$ τον Αύγουστο, ενώ οι τιμές των καυσίμων στην αντλία δεν έπεσαν ουσιαστικά ποτέ.
Φιάσκο η πράσινη μετάβαση
Όσο για την πράσινη πολιτική του κινήματος των ESG (Environmental, Social and Governance) αυτή μάλλον πνίγηκε φέτος στα ανοιχτά του Περσικού Κόλπου. Από θρησκεία που απαγόρευε επενδύσεις σε πετρέλαιο, αέριο και λιγνίτη, αρχικά έβαλε πολύ νερό στο κρασί της και τελικά οι “ιερείς” της (επενδυτικές τράπεζες) επέτρεψαν οι επενδύσεις του χαρτοφυλακίου τους να είναι κατά 30% σε βρώμικες πηγές ενέργειας!
Μέσα στο καλοκαίρι, ο CEO της BlackRock, Λάρι Φινκ, προσέλαβε τον πιο “βρώμικο” μάνατζερ ως μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου στην τράπεζά του: Προσέλαβε τον CEO της βρώμικης Aramco, Αμίν Νάσσερ, προκειμένου να καθοδηγήσει την μεγάλη επενδυτική τράπεζα (BlackRock) σε άλλον δρόμο, εντελώς διαφορετικό από την φιλοσοφία των ESG, στην οποία πρωταγωνιστούσε την προηγούμενη δεκαετία. Κι όλο αυτό έγινε απότομα, διότι από το πάρτι των υπερκερδών των εταιριών πετρελαίου και αερίου, έλειπαν οι ESG. Εξεγέρθηκαν οι επενδυτές των τραπεζών αυτών, με αποτέλεσμα οι τράπεζες να κάνουν στροφή 180 μοιρών σε ό,τι αφορά την απαγόρευση επενδύσεων σε ορυκτά καύσιμα.
Ο δρόμος για την μετάβαση στην οικονομία με μηδενικούς ρύπους και στην πράσινη ανάπτυξη, ήταν εξαρχής ένα ουτοπικό παραμύθι. Μπορεί να άρεσε σε πολλούς, αλλά ήταν αδύνατο να συμβεί με την εκβιαστική μέθοδο εδώ-και-τώρα. Από φέτος, οι επενδύσεις στα ορυκτά καύσιμα θα αυξηθούν. Δυστυχώς στην Ελλάδα ελάχιστοι τολμούν να παραδεχτούν ότι αυτή η πολιτική οδήγησε τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος και των καυσίμων σε υψηλά ρεκόρ. Κι ακόμα πιο λίγοι είναι όσοι τολμούν να παραδεχτούν ότι είχαν δίκιο όσοι έλεγαν ότι η μετάβαση χρειάζεται ένα “πρόγραμμα γέφυρα” προηγουμένως, το οποίο θα συνδέσει τις δύο εποχές της μετάβασης, με βάση τα πραγματικά δεδομένα της παγκόσμιας οικονομίας κι όχι με βάση ουτοπικές και τελικά καταστροφικές πολιτικές.
Οι Δυτικές ελίτ ξεκίνησαν μια αλλόφρονα πολιτική, την οποία τελικά κλήθηκε να την πληρώσει πανάκριβα ο μέσος αστός! Το χειρότερο όμως ήταν πως όλο αυτό οδήγησε σε εκτόξευση των τιμών των καυσίμων και ενίσχυσε οικονομικά τους βρώμικους έναντι των ΑΠΕ. Κι αντί οι ESG να οδηγήσουν σε πράσινη μετάβαση, αντίθετα ο πλανήτης, μετά τα lockdown, καταναλώνει περισσότερα ορυκτά καύσιμα από ποτέ! Συνεπώς, δεν χρειαζόμαστε την Ρωσία ή κάποιον άλλον “κακό” να μας καταστρέψει. Το κάνουμε μια χαρά και μόνοι μας οι Ευρωπαίοι!
Σκοπεύω να επανέλθω συγκεκριμένα σε τομείς της οικονομικής ζωής με εκτιμήσεις και προβλέψεις. Κάποιοι πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες που τους αναλογούν, όταν με τις αλλοπρόσαλλες πολιτικές τους, κατάφεραν να φτάσουν π.χ. την τιμή του 15κιλου τενεκέ ελαιόλαδου από 38 ευρώ το 2020 στα 130 που θα πωλείται σε λίγες εβδομάδες. Κι αυτή η τάση δεν αφορά μόνο το λάδι. Υπήρξε ένα ύπουλο επικοινωνιακό παιχνίδι, που εξαρχής είχε σκοπό να φορτώσει το υπερβάλλον ενεργειακό κόστος στους πολίτες.
Δημοσίευση σχολίου
Δημοσίευση σχολίου